Khi bạn làm mất điện thoại hay laptop,ãhoáthiếtbịCôngnghệbảomậtđỉnhcaonhấthiệnnay kèo tỷ lệ bóng đá bên cạnh thiệt hại về tài chính, bạn còn gặp không ít những rắc rối khác. Bạn phải liên lạc với nhà mạng viễn thông để vô hiệu hoá SIM, thay mật khẩu toàn bộ các tài khoản… Dữ liệu lưu trữ bên trong thiết bị cũng mất đi - trừ khi bạn có sẵn một bản sao lưu từ trước. Bởi vậy, người dùng luôn được khuyên sử dụng mật khẩu mạnh, cũng như kích hoạt Find My iPhone trên thiết bị iOS, để nếu lỡ máy bị mất cắp, bạn không mất quá nhiều công sức cho việc khắc phục hậu quả.

Tuy nhiên, với việc công nghệ ngày càng phát triển, hacker có nhiều công cụ bẻ khoá cao cấp, thì tốt nhất bạn nên mã hoá bộ nhớ lưu trữ của thiết bị. Mã hoá toàn bộ ổ đĩa hay toàn bộ thiết bị hiện nay chưa phổ biến và chưa bao giờ là tính năng mặc định trên tất cả smartphone, laptop hiện nay. Dù vậy, nhiều hệ điều hành cho di động và PC, rất may, đã có khả năng này. Nếu bạn chưa từng nghe nói đến mã hoá hay đang mơ hồ về khái niệm này, dưới đây là những điều bạn cần biết. 

Vì sao phải mã hoá?

Nếu bạn thường bảo vệ tài khoản của mình bằng một mật khẩu mạnh, đó là một thói quen tốt và nên làm. Tuy nhiên, điều đó không thực sự bảo vệ dữ liệu của bạn. Khi laptop của bạn bị mất cắp, ổ cứng của máy có thể bị tháo ra và gắn vào PC khác, và như vậy kẻ cắp đã có thể truy cập dữ liệu bên trong. Hacker cũng có thể khởi động laptop của bạn từ ổ cứng ngoài để copy dữ liệu.

Với smartphone và tablet Android, hacker sẽ khởi động thiết bị ở chế độ khôi phục (recovery). Như vậy, nhiều file trên phân vùng bộ nhớ có thể bị truy cập nhờ các công cụ debug miễn phí. Ngay cả khi bạn tìm cách xoá được dữ liệu lưu trên bộ nhớ thiết bị, hacker sẽ dùng các phần mềm khôi phục ổ đĩa để lấy dữ liệu lại. 

Mã hoá bộ nhớ lưu trữ cục bộ của thiết bị, có thể nói, sẽ khiến hacker gần như bó tay, không thể làm cách nào truy cập được vào dữ liệu của bạn. Bất kỳ khi nào muốn truy cập dữ liệu, hacker phải biết được một khoá (key) mật mã mà bạn được cấp khi mã hoá. Các phần mềm khôi phục dữ liệu cũng sẽ phải bó tay bởi chúng cũng phải biết mật mã này mới có thể khôi phục được dữ liệu trên thiết bị. 

Tuy nhiên, đổi lại mã hoá cũng có những hạn chế. Nếu bạn làm mất key mã hoá hay bộ nhớ lưu trữ của thiết bị hỏng hóc, việc khôi phục dữ liệu sẽ khó khăn hơn và thậm chí là bất khả thi. Mã hoá cũng có thể làm chậm hiệu năng thiết bị. Điều này đặc biệt đúng với những thiết bị dùng các loại vi xử lý không có tính năng tăng tốc phần cứng cho mã hoá và giải mã dữ liệu. 

Nếu so thiệt hơn, phần lợi ích của mã hoá nhìn chung là nhiều hơn so với nhược điểm. Với các thiết bị hiện đại, phần chênh lệch hiệu năng do mã hoá gây ra là không đáng kể; và bạn chỉ cần cẩn thận sao lưu dữ liệu hay nhớ khoá mã hoá là không còn gì phải lo lắng. 

Mã hoá trên iOS

Bắt đầu từ iOS 8, miễn là bạn thiết lập mật khẩu (passcode) cho thiết bị iOS, dữ liệu cá nhân của bạn đã được mã hoá. Trang trắng bảo mật của Apple cho iOS 8 và các bản iOS sau đó nói rằng, "các ứng dụng hệ thống chủ chốt, như Messages, Mail, Calendar, Contacts, Photos, và Health sử dụng Data Protection theo mặc định, và tất cả ứng dụng bên thứ ba được cài trên iOS 7 trở về sau sẽ tự động nhận được tính năng bảo vệ này".

Apple cũng nói thêm, mọi iDevice hiện nay sở hữu "một engine mã hoá AES 256 được tích hợp trong đường dẫn DMA giữa bộ nhớ flash và bộ nhớ (truy cập ngẫu nhiên) hệ thống chính", nhằm giúp hạn chế ảnh hưởng của việc mã hoá tới tốc độ hệ thống.     

Mã hoá trên OS X với FileVault

Từ OS X 10.7 (Lion) năm 2011, Apple bắt đầu hỗ trợ mã hoá toàn ổ đĩa với FileVault 2. Ở các bản OS X mới hơn, một số Mac thậm chí mã hoá cả bộ nhớ lưu trữ như một phần của quá trình thiết lập khởi động lần đầu, dù nó không phải là tính năng mặc định như trên iOS. 

Để mã hoá, bạn vào Security & Privacytrong System Preferences, chọn thẻ FileVault. Khi click vào Turn On FileVault, bạn sẽ được cung cấp 2 tuỳ chọn: Lưu khoá (key) bảo vệ để mở khoá ổ đĩa ở một nơi nào đó tuỳ ý thích của bạn, hoặc lưu nó trong tài khoản iCloud. Lưu khoá khôi phục theo ý thích của bạn sẽ giúp khoá bảo vệ ở trên không bị lưu ở máy chủ của một công ty khác, tuy nhiên, đổi lại bạn không thể làm gì nếu để mất khoá bảo vệ hay bị lock khỏi hệ thống của mình. Nếu bạn lưu key trên iCloud, bạn nên kích hoạt xác thực 2 lớp cho tài khoản Apple ID để đảm bảo an toàn cũng như để dễ lấy lại khoá khi cần. 

Mã hoá ổ đĩa không làm thay đổi nhiều cách thức hoạt động của OS X. Bạn chỉ cần nhập mật khẩu tài khoản để mở khoá ổ đĩa trước khi hệ điều hành khởi động. Bạn cũng sẽ cần xác định tài khoản người dùng nào có thể giải mã ổ đĩa. Nếu không, hệ thống sẽ mặc định chỉ cho phép tài khoản đã kích hoạt FileVault mới có thể bật máy lên. Nếu bạn cần giải mã Mac của mình, bạn chỉ cần đăng nhập vào máy hoặc sử dụng key mã hoá được cung cấp.