Cóthể hình dung đời sống của người dân Triều Tiên giống như những năm chúng ta phảisống trong thời kỳ bao cấp với nền kinh tế èo uột. Người dân lệ thuộc vào chế độtem phiếu,ườiTriềuTiênkhókèo nhà cái số 5 cấp phát, không được tự chủ trong quá trình mưu sinh; nhiều quyền cơbản của công dân bị gò bó, một giai đoạn cùng nghèo trong sự bình đẳng. Nhữnghình ảnh ít ỏi được phát đi qua các kênh thông tin trên mạng cho thấy có rất nhiềungười Triều Tiên khóc lóc; vật vã trước sự ra đi của lãnh tụ Kim Jong Il. Họ lànhững người già; thanh niên hay thiếu niên. Những giọt nước mắt đó là có thật,không phải dàn dựng hay đóng kịch. Ở một đất nước bị cô lập, người dân tập hợpxung quanh lãnh tụ của mình để kiên cường chịu đựng chống trả trước các thế lựcmuốn tấn công mình; nhưng cũng có thể tâm lý tôn sùng lãnh tụ đã ăn sâu vào tiềmthức bao thế hệ người dân. Lãnh tụ ra đi luôn để lại một khoảng trống quyền lực;một sự hụt hẩng về tình cảm khiến người dân hoang mang lo lắng. Những giọt nướcmắt đó là sự tiếc thương hay cũng có thể là cám cảnh trước khó khăn kéo dài củaquốc gia dân tộc.

 Mất mát đau thương rồi sẽ qua, điều còn lại làngười dân Triều Tiên phải biết đoàn kết, phấn đấu vươn lên, không chỉ chống cácthế lực xấu bên ngoài mà ở chính nội tại quốc gia dân tộc của mình. Phải dũng cảmđổi mới, phải dũng cảm thoát khỏi các ràng buộc cố hữu để cải cách vươn lên,không ai có thể giúp mình ngoài chính mình. Chúng ta thông cảm với tình cảnh củangười Triều Tiên lúc này và chúng ta cũng mong rằng với bản lĩnh kiên cường;tính kiên trì cao độ; người Triều Tiên trong tương lai sẽ được no ấm hạnh phúcvà người Triều Tiên không còn khóc nữa.

*NGUYỄN HUỲNH